Daga Ibrahim Musa, kallah Katsina
Farfaɗo da masana’antu ba kawai buƙatar tattalin arziki ba ce — wajibi ne na ƙasa da ɗabi’a domin tabbatar da zaman lafiya, samar da arziki, da ƙarfafa cigaba mai ɗorewa. Wannan batu ya zama wajibi a Najeriya, musamman a yankin Arewa, wanda ya taɓa yin fice wajen masana’antu da kasuwanci.
A da, Arewacin Najeriya ta kasance cibiyar masana’antu da ayyukan yi. Birane irin su Kano, Kaduna da Funtua sun shahara da masana’antu masu ɗimbin ma’aikata da suka ba miliyoyin mutane aikin yi da fata. A lokacin, samun aiki a masana’antar Gaskiya Textile ko Kaduna Textile ba ya buƙatar fiye da takardar shaidar firamare.
Kaduna, wadda ake kira zuciyar masana’antu ta Arewa, ta kasance gida ga manyan kamfanoni kamar United Nigerian Textile, Arewa Textile, Kaduna Textile, da Funtua Textile. Waɗannan masana’antu, da goyon bayan gwamnatocin jihohin Arewa, sun samar da ayyukan yi ga dubban mutane, kowanne yana ɗaukar ma’aikata sama da dubu goma.
Yau kuwa, wannan tarihi mai daɗi ya zama abin tunawa ne. Masana’antun da suka taɓa cika da hayaniya sun zama kango, ƙofofinsu a kulle, injinansu sun yi shiru, ganuwansu kuma sun zama mafaka ga beraye da macizai. Wannan ya janyo rashin aikin yi, talauci, da tashin hankali a cikin al’umma.
Don haka, lokaci ya yi da gwamnati za ta ɗauki mataki mai ƙarfi. Dole ne ta haɗa kai da masu ruwa da tsaki — ’yan kasuwa, masu saka jari, da ƙwararru — domin farfaɗo da tsofaffin masana’antun da samar da sababbi. Wannan ba wai zai rage rashin aikin yi ba ne kawai, har ma zai farfaɗo da tattalin arziki da inganta rayuwar jama’a.
Najeriya na da yalwar albarkatun ƙasa da ɗan adam, amma dogaro da mai ya rage ci gaban masana’antu. Mun yi sakaci wajen sarrafa albarkatunmu na gida. Lokaci ya yi da za a tallafa wa kamfanonin cikin gida domin su samar da kayayyaki a gida da kuma fitar da su ƙasashen waje.
A Jihar Katsina, akwai manyan damammaki a fannin noma da masana’antu. Cotton Ginnery, Steel Rolling Mill, da Funtua Textile duk suna bukatar a farfaɗo da su. Idan hakan ta tabbata, dubban matasa za su samu aikin yi, kasuwanci zai bunƙasa, manoma za su ƙara arziki, kuma tattalin arziki zai ƙarfafa.
Sauran jihohin Arewa ma suna da irin wannan damar. Sokoto na da fata da tanneries, Zamfara na da zinariya, Kebbi na da shinkafa da kamun kifi, yayin da Kano ke da matsayi mai muhimmanci a harkar kasuwanci. Da kyakkyawan shugabanci da manufofi masu kyau, Arewa za ta sake zama cibiyar masana’antu a Najeriya.
Kamar yadda karin magana ke cewa, “Arziki yana gonar yaro,” wato matasa su ne ginshiƙin ci gaban tattalin arziki. Don haka, dole ne a bai wa matasa damar yin aiki da ƙirƙira. Farfaɗo da masana’antu na nufin samar musu da wannan dama — hanyar da za ta mayar da su masu aiki da ƙirƙira, ba masu zaman banza ba.
Kasashen duniya da suka ci gaba sun yi hakan ne ta hanyar masana’antu da cinikayya. Daga Ingila zuwa Amurka, da daga can zuwa China, tarihi ya nuna cewa babu wata ƙasa da ta bunƙasa ba tare da tushen masana’antu ba. Don haka, hanyar Najeriya — musamman Arewa — ita ce: farfaɗo da masana’antu, ƙarfafa ’yan ƙasa, da dogaro da kai.
Shugaba Bola Ahmed Tinubu ya sha bayyana cewa bambance tattalin arziki da bunƙasa masana’antu na cikin ginshiƙan Renewed Hope Agenda. Manufofinsa na gina ababen more rayuwa, gyaran wutar lantarki, da sauƙaƙe harkokin kasuwanci suna da muhimmanci wajen farfaɗo da masana’antu.
A Jihar Katsina, Gwamna Malam Dikko Umar Radda ya nuna hangen nesa wajen haɓaka tattalin arziki ta hanyar noma, ƙarfafa sana’o’i, da samar da ayyukan yi. Shirye-shiryensa na ƙarfafa matasa da ’yan kasuwa suna nuna jajircewarsa wajen gina ci gaba mai ɗorewa.
Hanyar ba za ta zama mai sauƙi ba. Zai buƙaci haƙuri, jari, da haɗin kai tsakanin gwamnati da jama’a. Amma ribar da za a samu za ta wuce wahalar. Farfaɗo da masana’antu na nufin ƙarin ayyukan yi, ƙarin kuɗaɗen shiga, da tattalin arzikin da ke dogaro da kai.
Yayin da Najeriya ke duba gaba, sako ɗaya ya bayyana: maɓallin ci gaba yana cikin samarwa. Lokaci ya yi don mu buɗe masana’antunmu, sake horas da ma’aikata, da gina injinan tattalin arziki da suka taɓa ɗaga ƙasar. Farfaɗo da masana’antu ba zaɓi ba ne — ita ce hanyar tabbatar da ci gaba da wadata ga kowa da kowa.
Musa kallah yana rubutu daga Katsina
