A wani babban shiri da aka kaddamar don inganta rijistar yara a fadin Jihar Katsina, Hukumar Kula da Sha’anin Wayar da Kan Jama’a ta Kasa (NOA), tare da hadin gwiwar Hukumar Kidaya ta Kasa (NPC) da Asusun Kula da Yara na Majalisar Dinkin Duniya (UNICEF), sun kaddamar da wani babban shirin rijistar haihuwa a dukkanin jihar. Shirin, wanda aka fara a watan Agusta kuma zai ci gaba har zuwa watan Oktoba, yana mayar da hankali kan rijistar yara ‘yan shekara 0-5 da ba su da lambar shaidar kasa (NIN) kyauta. Wannan shiri yana da niyyar faɗaɗa wa musamman a kananan hukumomi da ke iyaka, don bambancewa tsakanin yara 'yan Najeriya da wadanda ba su ba.

An gudanar da taron manema labarai akan shirin a ranar Alhamis 3 ga watan Oktoba a harabar sakatariyar gwamnatin tarayya da ke kan titin Kano Dandagoro a Katsina, inda manyan baki suka halarta. Cikin wadanda suka halarci taron sun hada da wakilin masu bukata ta musamman, Muhammad Nasir Jibril, da manyan masu ruwa da tsaki daga bangarori daban-daban, wakilin mallamawan Katsina, hukumar kidaya ta ƙasa NPC, Hukumar Kula da Shaidar Dan Kasa (NIMC), da kuma wakilan kafafen yada labarai. An yi nuni da muhimmancin wannan yunkuri wajen jaddada hakkin rijistar haihuwa da ya rataya kan kowanne yaro.

A jawabin bude taro, Daraktan Hukumar NOA na Jiha, Muntari Lawal Tsagem, ya yi kira ga al’umma kan muhimmancin rijistar haihuwa, yana mai cewa wannan hakki ne na doka da kuma kofa ga samun muhimman ayyuka kamar ilimi da kiwon lafiya. “Rijistar haihuwa ba wai kawai hakki ne ba, amma ita ce hanyar tabbatar da cewa kowanne yaro na Najeriya na da damar samun dukkan ayyukan da ya cancanci samu a matsayin dan kasa,” inji Tsagem.

Da yake karin haske kan shirin, Mataimakin Daraktan Shirye-shirye na NOA, ya yi bayanin cewa wannan rijista tana da matukar tasiri wajen bunkasa ci gaban kasa, musamman ta fannin ilimi, kiwon lafiya, da sauran ayyukan jama’a. Ya bukaci iyaye da masu kula da yara su shiga cikin shirin da kwazo, yana tabbatar musu da cewa ana gudanar da rijistar cikin sauki kuma kyauta, inda kawai ake bukatar katin rigakafi ko takardar haihuwa.

Daya daga cikin muhimman abubuwan wannan shiri shi ne bayar da lambar shaidar NIN ga yara nan take a wajen rijista, inda aka kawar da bukatar tafiya zuwa ofisoshin NIMC daban. Lambar NIN din iyaye za a hada da ta yaransu, don saukaka tsarin rijista ga iyalai.

A nasa bangaren, Ado Mamman daga NPC ya yi godiya ga duk masu ruwa da tsaki da suka ba da goyon baya ga shirin. Ya jaddada muhimmancin takardar shaidar haihuwa a matsayin takarda ta farko da ke tabbatar da kasancewar mutum. “Takardar haihuwa ba kawai takarda ba ce, ita ce tabbaci na farko na kasancewar mutum. Ita ce kofa zuwa samun lambar NIN, rijistar asibiti, da kuma muhimman takardu na gaba,” inji Mamman. Ya kuma yi karin haske kan sabon tsarin takardun haihuwa na dijital da NPC ta samar, wanda ke dauke da matakan tsaro don dakile magudi da kwafi ba bisa ka’ida ba.

A jawabin Usman Suleman daga NIMC, ya bayyana cewa wajibi ne ga duk wanda zai yi rijistar NIN ya gabatar da takardar haihuwa. Ya bayyana cewa, NIMC tare da NPC sun sanya dokar cewa takardar haihuwa dole ne a gabatar a lokacin rijista, yana nuni da muhimmancin takardar a tsarin gano mutum. Ya kuma bayyana hanyoyin da ake bi don gyara bayanan haihuwa, wanda ke bukatar takardar shaidar tabbatarwa daga NPC don tabbatar da duk wani canji ya halatta.

Husaini Sale, wakilin UNICEF, ya yi magana kan bukatar tabbatar da daidaito a takardun yara yayin rijista. “Idan aka sami sabanin bayanan rijistar yaro da sauran takardu, zai haifar da tsaiko wajen samun muhimman takardu da damar shiga wasu tsare-tsare. Misali, akwai yara da suka rasa damar samun tallafin karatu saboda rashin daidaito a bayanan rijistarsu,” inji Sale, yana mai jan hankali kan matsalar.

Wannan yakin rijistar haihuwa, wanda ya samu goyon bayan bangarori da dama, ana sa ran zai kawo gagarumin canji a Jihar Katsina, musamman a yankunan da ba a samu isasshen rijistar haihuwa a baya. Hadin gwiwar NOA, NPC, UNICEF, da NIMC zai tabbatar da cewa dukkan yara a jihar sun sami takardun da suke bukata don samun ayyuka da damar da suka cancanta.

Ana kira ga iyaye, masu kula da yara, da shugabannin al’umma da su shiga wannan muhimmin yunkuri, wanda ba kawai zai tabbatar da makomar yaransu ba, har ma zai taimaka wajen bunkasar kasa baki daya.