Zaharaddeen Ishaq Abubakar | Katsina Times
Teodoro Obiang Nguema Mbasogo na Equatorial Guinea shi ne shugaban da ya fi kowa dadewa kan mulki a nahiyar Afirka. Tun daga 3 ga Agusta, 1979, yake mulkar ƙasar bayan hambarar da kawunsa a juyin mulki. Bayan shekaru 44 a karagar mulki, har yanzu yana da cikakken iko, yana jagorantar ƙasa mai arzikin man fetur amma mai fuskantar ƙalubale na tattalin arziki da siyasa.
An haifi Obiang a ranar 5 ga Yuni, 1942, a garin Acoacán na Equatorial Guinea. Ya shiga rundunar sojan ƙasa tun yana matashi, inda ya rike mukamai daban-daban har zuwa lokacin da ya zama Ministan Tsaro a zamanin kawunsa, Francisco Macías Nguema, wanda shi ne shugaban ƙasa na farko bayan ‘yancin kai daga Spain a 1968.
A ƙarƙashin mulkin Macías, Equatorial Guinea ta fuskanci zalunci, kisan gilla da korar ‘yan adawa. A 1979, Obiang ya jagoranci juyin mulki, inda aka kama Macías, aka gurfanar da shi a gaban kotu, sannan aka yanke masa hukuncin kisa. Bayan hambarar da shi, Obiang ya zama sabon shugaban ƙasa.
Obiang ya kafa Democratic Party of Equatorial Guinea (PDGE), jam’iyyar da ta zama ginshikin mulkinsa. Duk da cewa an gabatar da tsarin jam’iyyun siyasa fiye da guda a 1991, ana zarginsa da murɗiya a duk wani zaɓe da ake gudanarwa. A shekarar 2022, ya sake lashe zaɓe da kashi 95% na kuri’u, wanda ya jaddada rinjayensa a siyasa.
Mulkinsa ya kasance na karfi da takura, inda ‘yan adawa da masu suka ke fuskantar tsangwama. Ana zargin gwamnatinsa da take hakkin bil’adama, da amfani da iko wajen murƙushe masu adawa da shi.
Equatorial Guinea na da arzikin man fetur, wanda ya sa tattalin arzikinta ya bunkasa sosai tun daga 1990s. Sai dai, duk da wannan wadatar, yawan al’umma na fama da talauci, saboda zarge-zargen cin hanci da rashawa a gwamnatin Obiang.
Obiang na da cikakken iko a ƙasarsa, inda ya gina tsarin siyasa da ke kare mulkinsa. Duk da sukar da ake masa, yana samun goyon baya daga wasu kasashen duniya, musamman China da Rasha, saboda muhimmancin da Equatorial Guinea ke da shi a kasuwar man fetur ta duniya.
Tun daga 1979 zuwa yau, Teodoro Obiang Nguema Mbasogo ya kafa tarihin zama shugaban da ya fi dadewa kan mulki a Afirka. Duk da cewa mulkinsa ya samar da ci gaba a fannin tattalin arziki, yana fuskantar matsin lamba kan take hakkin bil’adama da rashin gaskiya a zabubbuka. Yayin da shekaru ke tafiya, tambaya mafi girma ita ce: Shin zai bar mulki a cikin lumana, ko kuwa zai ci gaba da shugabanci har zuwa karshen rayuwarsa?
