Tarihin Sarautar Magajin Garin Katsina da Masu Rike Mukamin Tun Farkon Mulkin Fulani Sullubawa

uploads/images/newsimages/KatsinaTimes13022025_133339_FB_IMG_1739453147579.jpg


Sarautar Magajin Garin Katsina wata babbar sarauta ce da ke da kusanci da gidan sarauta. Ana ba da wannan mukami ne ga babban ɗan sarki ko wanda sarki ya zaba daga cikin ‘ya’yansa. Wannan sarauta tana da kama da ta Chiroma a Kano, wanda ke da dama mai yawa ta zama sarki a nan gaba. Duk da haka, sarautar sarki tana bisa ga nufin Allah, wanda ke bayar da mulki ga wanda ya so.

Farkon Sarautar Magajin Garin Katsina a Mulkin Fulani Sullubawa

A shekara ta 1906, Sarkin Katsina Muhammadu Dikko ya zama sarki na farko a gidan Fulani Sullubawa. Kafin haka, a ƙarshen shekarun 1890s, lokacin da ‘yan bassa suka addabi yankin Kano, Sarkin Katsina Abubakar ya tura Muhammadu Dikko—wanda a lokacin ke da sarautar Danbarhim—zuwa Kusada don hana bassa kutsawa Katsina, yayin da sarki Abubakar ya zauna a Kankiya yana jiran lokaci mai dacewa.

Lokacin da Durbi Sada, ƙanen mahaifin Muhammadu Dikko, ya rasu, Sarkin Katsina Abubakar ya aika wa Muhammadu Dikko ya zo Kankiya. Bayan isarsa, sai ya sauka a gidan wani attajirin Fulani mai suna Gyarta Gari. Da safe, bayan ya gaishe da sarki, sai Sarkin Katsina Abubakar ya ba shi Sarautar Durbi, ya cire hular kansa ya dora masa, inda aka nada shi Durbin Katsina.

Mutumin da Muhammadu Dikko ya sauka a gidansa—Gyarta Gari—yana da ɗa mai suna Dogo (Abubakar). Bayan Muhammadu Dikko ya gode masa, sai ya ba shi dansa Dogo amanar reno. Wannan Dogo ne ya zama Magajin Garin Katsina na farko a zamanin Fulani Sullubawa.

Jerin Magajin Garin Katsina da Matsayinsu

  1. Magaji Gari Dogo (Abubakar) (1907-1913)

    • Ya zama Magajin Garin Katsina na farko bayan renonsa a gidan Muhammadu Dikko.
  2. Magaji Gari Muhammadu Zayyana (1913-1928)

    • Dan Malam Amman Ibn Tawwat
    • Daga baya ya zama Wazirin Katsina.
    • Shi ne kakansu Waziri Hamza Zayyad da wasu fitattun ‘yan Katsina.
  3. Magaji Gari Usman Nagogo (1928-1944)

    • Ɗan Sarkin Katsina Muhammadu Dikko.
    • Shine na farko daga cikin gidan sarki da ya rike wannan sarauta.
    • Ya zama Sarkin Katsina bayan rasuwar mahaifinsa a shekarar 1944.
  4. Magaji Gari Yusuf Lamba (1944-1949)

    • Ɗan Sarkin Katsina Muhammadu Dikko kuma mahaifin tsohon IGP MD Yusuf.
    • Ya riƙe sarautar Wakilin ‘Yan Doka kafin a ba shi Magajin Gari.
    • Daga baya an yi masa murabus daga sarautar.
  5. Magaji Gari Abubakar Duwan (1949-1960)

    • Ɗan Sarkin Gabas Malam Ahmadu dan Gidado.
    • Ya riƙe mukamin Madawakin Gona da Ma’ajin Katsina kafin a ba shi Magajin Gari.
    • Sarkin Katsina Usman Nagogo ne ya naɗa shi Magajin Gari.
  6. Magaji Gari Muhammadu Kabiru Usman (1960-1981)

    • Ɗan Sarki Usman Nagogo jikan Muhammadu Dikko.
    • Ya fara riƙon mukamin kafin a tabbatar da shi cikakken Magajin Gari.
    • Ya zama Sarkin Katsina bayan rasuwar mahaifinsa a shekarar 1981.
  7. Magaji Gari Abdulmuminu Kabir Usman (1982-2008)

    • Ya gaji sarautar bayan mahaifinsa ya zama Sarkin Katsina.
    • Ya riƙe sarautar har zuwa rasuwar mahaifinsa a 2008, sannan shima ya zama Sarkin Katsina.
  8. Magaji Gari Ahmadu Tijjani Kabir Usman (2008-2009)

    • Ya hau mukamin bayan mahaifinsa ya zama Sarki.
    • Bai daɗe ba a kan sarautar, an yi masa murabus.
  9. Magaji Gari Aminu Abdulmuminu Kabir Usman (2013 – Yanzu)

    • Ɗan Sarkin Katsina Abdulmuminu Kabir Usman.
    • Ya hau mukamin bayan murabus ɗin Ahmadu Tijjani Kabir Usman.
    • Cigarin Katsina Alhaji Aminu Mamman Dee ne ya riƙe mukamin na ɗan lokaci kafin a ba shi cikakke.
    • Har yanzu shi ne Magajin Garin Katsina kuma Hakimin Cikin Gari da Kewaye.

Kammalawa

Tun daga fara mulkin Fulani Sullubawa, an samu tara (9) daga cikin Magajin Gari a Masarautar Katsina. Cikin su, bakwai (7) sun fito daga gidan sarki, yayin da uku (3) suka zama sarakunan Katsina.

Wannan jerin suna na Magajin Gari yana da muhimmanci a tarihin Katsina, kasancewar mukamin yana da matsayi mai girma a masarauta. Sarautar Magajin Gari tana nuna kusancin mai rike da shi da gadon sarauta, sai dai ba lallai ne ya zama sarki ba, domin komai yana tafiya ne bisa ga kaddarar Ubangiji.


Follow Us