WAIWAYE:Juyin Mulki a Jamhuriyar Nijar: Duba Tarihi da Abubuwan da ke Haifar da Su

top-news

Zaharaddeen Ishaq Abubakar, Katsina Times 

Jamhuriyar Nijar ta fuskanci juyin mulki da dama tun bayan samun 'yancin kai daga Faransa a 1960. Ga takaitaccen tarihin juyin mulkin, tare da ranaku, dalilai, shugabannin da aka hambarar da su, da wadanda suka jagoranci juyin mulkin:

1. Juyin Mulki na 1974
   - Rana: 15 Afrilu, 1974
   - Dalili: Rashin kyakkyawan shugabanci a tattalin arziki, yunwa, da cin hanci da rashawa.
   - Shugaban da Aka Hambarar: Shugaba Hamani Diori
   - Wanda Ya Jagoranci: Laftanar Kanar Seyni Kountché

2. Juyin Mulki na 1996
   - Rana: 27 Janairu, 1996
   - Dalili: Rikicin siyasa da rashin gamsuwa da gwamnati.
   - Shugaban da Aka Hambarar: Shugaba Mahamane Ousmane
   - Wanda Ya Jagoranci: Kanar Ibrahim Baré Maïnassara

3. Juyin Mulki na 1999
   - Rana: 9 Afrilu, 1999
   - Dalili: Rashin jituwa a cikin sojoji da rashin gamsuwa da mulkin Shugaba Baré Maïnassara.
   - Shugaban da Aka Hambarar: Shugaba Ibrahim Baré Maïnassara (an kashe shi a lokacin juyin mulki)
   - Wanda Ya Jagoranci: Major Daouda Malam Wanké

4. Juyin Mulki na 2010
   - Rana: 18 Fabrairu, 2010
   - Dalili: Kokarin Shugaba Mamadou Tandja na tsawaita wa’adin mulkinsa ta hanyar sauya kundin tsarin mulki.
   - Shugaban da Aka Hambarar: Shugaba Mamadou Tandja
   - Wanda Ya Jagoranci: Kwamitin Koli na Farfado da Dimokuradiyya karkashin jagorancin Major Salou Djibo

5. Juyin Mulki na 2023
   - Rana: 26 Yuli, 2023
   - Dalili: Rashin gamsuwa da manufofin gwamnati, matsalolin tsaro, da zarge-zargen cin hanci da rashawa.
   - Shugaban da Aka Hambarar: Shugaba Mohamed Bazoum
   - Wanda Ya Jagoranci: Rundunar Tsaron Shugaban Kasa karkashin jagorancin Janar Abdourahamane Tchiani

Wadannan juyin mulki sun samo asali ne daga cakuduwar dalilai na siyasa, tattalin arziki, da zamantakewa, ciki har da rashin gamsuwa da jagorancin gwamnati, rikicin tattalin arziki, da kokarin shugabanni na tsawaita mulkinsu fiye da lokacin da kundin tsarin mulki ya tanada.