KIWON LAFIYA: Bayani Akan Cutar Kansa, Hanyoyin Kamuwa da Matakan Kariya.
- Katsina City News
- 12 Dec, 2024
- 63
Cutar kansa na daya daga cikin manyan cututtuka da ke addabar al'umma a duniya, wanda ke kawo cikas ga lafiyar jama'a. Wannan cuta tana faruwa ne sakamakon matsalar taruwar kwayoyin halitta (cells) da ke girma cikin rashin tsari a cikin jikin mutum.
Hanyoyin Kamuwa da Cutar Kansa
1. Matsalolin Kwayoyin Halitta: Wasu mutane na iya gadar cutar kansa daga iyayensu sakamakon canje-canje a kwayoyin halitta.
2. Dabi'un Rayuwa: Shan taba sigari, shan barasa, da rashin motsa jiki na daga cikin abubuwan da ke kara yuwuwar kamuwa da cutar.
3. Abinci Marar Inganci: Shan abinci mai kitse mai yawa ko kuma rashin cin kayan lambu da 'ya'yan itatuwa.
4. Yanayin Muhalli: Tashar iska mai dauke da sinadarai masu guba ko kuma shakar hayakin gurbatacciyar iska.
5. Daukewar Kariyar Jiki: Wasu cututtuka kamar HIV/AIDS na rage kariyar jiki, wanda hakan zai iya ba da dama ga cutar kansa.
Matakan Kariya Daga Cutar Kansa
1. Rage Shan Taba da Barasa: Gujewa abubuwan da ke kara hadarin kamuwa da cutar kansa.
2. Cin Abinci Mai Gina Jiki: Cin kayan lambu, 'ya'yan itatuwa, da sauran abinci masu cike da sinadarai masu kariya.
3. Motsa Jiki Akai-Akai: Yin motsa jiki na taimakawa wajen rage kiba da kuma inganta lafiyar jiki.
4. Duba Lafiya Akai-Akai: Ana shawartar mutane su rika yin gwaje-gwajen lafiya don gano cututtuka tun wuri.
5. Gujewa Guraben Gurbatattu: Mutane su kasance masu kula da muhalli domin rage yuwuwar shakar iska mai dauke da sinadarai masu cutarwa.
Masana lafiya sun yi kira ga mutane su kasance masu kulawa da lafiyarsu, su rika gujewa dabi'un da ke kawo cutar kansa, tare da ganin likita idan aka ga alamu kamar kumburi marar ciwo, ciwon da bai warke ba, ko kuma canji a fatar jiki.
Cutar kansa na iya tsananta idan ba a gano ta da wuri ba. Hakan yasa masana ke nanata muhimmancin rigakafi da kuma kula da lafiyar jiki ta hanyar bin matakan kariya da aka lissafa. Za a iya rage yaduwar cutar kansa ta hanyar wayar da kan jama'a da kuma samun damar yin magani tun da wuri.